Na twee seizoenen als scheidsrechterscoördinator heb ik steeds meer respect gekregen voor de groep mannen en vrouwen die zich inzetten voor een eerlijk spelverloop bij de wedstrijden bij PVC. Toen ik begon wist ik helemaal niks maar inmiddels weet ik de weg aardig te vinden als het gaat om arbitrage bij voetbal. Een grote hulp daarbij is de SVDU (Scheidsrechtersvereniging District Utrecht) waarmee ik regelmatig contact heb over kleding, opleiding, werving en training van scheidsrechters, etc. Naast dat de SVDU nuttig is, is het ook een gezellige vereniging met enthousiaste voetballiefhebbers. Een van die voetballiefhebbers is Dennis van der Pas, bestuurslid en vader van een andere enthousiasteling, namelijk Bram. Bram is, net als zijn vader vroeger, scheidsrechter en reist tijdens zijn vakanties de wereld over om wedstrijden te fluiten. Ik interviewde hem omdat ik benieuwd was naar zijn verhaal.

Scheidsrechter Bram

Bram van der Pas is derdejaars student Integrale Veiligheidskunde. Doordeweeks woont en studeert hij in Breda maar in de weekenden gaat hij naar huis waar hij druk is met andere dingen. Op zaterdags is hij scheidsrechter bij het amateurvoetbal en op zondags werkt hij in een pannenkoekenrestaurant. Ik vraag hem naar zijn ervaringen als scheidsrechter en hoe hij terecht is gekomen bij toernooien in o.a. Zweden, Spanje en Mexico, want als het even kan, zou dat ook leuk zijn voor onze scheidsrechters!

Vanaf mijn tiende vond ik wedstrijden kijken pas leuker worden

“Al zo lang als ik mij kan herinneren, kijk ik samen met mijn vader naar voetbalwedstrijden, zowel live als op tv. Dat vond ik na mijn tiende trouwens pas leuker worden en ik begon spelers te herkennen. Zo heb ik al van kleins af aan de voetbalcultuur meegekregen. Mijn vader was net als ik al op jonge leeftijd scheidsrechter. Op zijn 16^e floot hij seniorenwedstrijden. In zijn studententijd is hij gestopt en later bij SV Eemnes heeft hij het weer opgepakt en is hij ook voor de KNVB gaan fluiten. Door samen met mijn vader naar wedstrijden te kijken, en doordat hij vertelde wat er gebeurde en wat hem opviel, kreeg ik onbewust een heleboel jargon mee. Maar het belangrijkste dat ik van mijn vader heb meegekregen is het enthousiasme voor het spel. Ik heb hem maar een enkele keer zien fluiten en hij is gestopt als scheidsrechter voordat ik begon maar hij is er altijd bij als ik fluit. Het is echt ons uitje op zaterdags. We kijken naar de standen van de wedstrijden die al eerder zijn gespeeld door de teams en we schatten in wat het kan worden. We gaan samen naar de wedstrijden toe en na de wedstrijd evalueren we. Dat is enorm waardevol, dat ik vanaf het begin af aan altijd iemand heb die erbij staat en die feedback geeft.”

Geen ervaring maar wel vertrouwen

“Toen ik een jaar of twaalf was, ben ik begonnen met fluiten en volgde ik de pupillenscheidsrechterscursus bij de KNVB. Bij mijn club waren vooral wat oudere scheidsrechters maar ik had er zin in om daar als jongere te fluiten. Toen ik vijftien was had ik ook de scheidsrechterscursus gevolgd om op een heel veld te fluiten. Ik floot vooral bij de o15 tot en met de o17 en ben toen ook begonnen met seniorenteams. De eerste seniorenwedstrijd die ik floot was, als ik het mij goed herinner, het 2^e elftal van BVV tegen het 3^e van SV Huizen. Ik had er gewoon vertrouwen in en de wedstrijd verliep goed. Ik had niet zozeer ervaring in het omgaan met mensen die veel ouder zijn, maar naarmate de wedstrijd verstreek merkte je dat niet meer. In dat seizoen voetbalde ik in de o17 en was ik scheidsrechter, maar toen ik de vraag kreeg of ik door wilde naar de KNVB, heb ik ervoor gekozen om te stoppen met voetballen.”

Op je gevoel afgaan en op dat wat je fair vindt

“Ik heb weleens een minder leuke situatie meegemaakt tijdens een wedstrijd, maar ik heb nog nooit getwijfeld of ik scheidsrechter wilde blijven. Tijdens de cursus SO3 had ik bij een van mijn eerste wedstrijden vanuit de KNVB, een begeleider mee naar de wedstrijd. De wedstrijd was in Amstelveen (van de o15 volgens mij). Er was een gekleurde assistent-scheidsrechter op het veld en iemand van achter de hekken beledigde hem met een racistische opmerking. De mannen gingen met elkaar op de vuist en het werd een grote ruzie. Ik bleef rustig en als je rustig blijft dan straal je dat ook uit. Het gebeurde vlak voor de rust dus ik stelde voor om naar de kleedkamers te gaan zodat iedereen kon afkoelen en dat werkte. Op dat soort situaties kun je niet tot in detail oefenen. Al helemaal niet als je net begonnen bent als scheidsrechter. Je moet flexibel met situaties om kunnen gaan om een wedstrijd te managen. Soms moet je op je gevoel afgaan en handelen naar wat je in die situatie fair vindt.”

Op de drukste dagen worden er 1000 wedstrijden op één dag gespeeld!

“Het diploma SO3 haalde ik voordat de coronapandemie uitbarstte dus daarna heb ik veel stilgezeten. In ’22-’23 was mijn eerste volledige seizoen bij de KNVB, zonder onderbrekingen door corona. De afgelopen seizoenen heb ik altijd de jeugd gefloten voor de KNVB. Dit seizoen fluit ik voor het eerst bij de senioren. Wel ben ik eind afgelopen seizoen gevraagd om een seniorenwedstrijd te fluiten bij wijze van oefening. Los van de KNVB kwam ik online internationale toernooien tegen, georganiseerd door verschillende organisaties waar je je kunt opgeven als scheidsrechter. Ik heb mij ingeschreven en maak nu deel uit van een community met scheidsrechters uit allerlei landen. Vorig jaar met Pasen heb ik voor het eerst gefloten tijdens een internationaal toernooi in Denemarken. Ik kende helemaal niemand maar al op de eerste dag waren we met een groep scheidsrechters de stad aan het verkennen. Daarna ben ik in de zomer in Lloret de Mar geweest bij de IberCup Barcelona en in Zweden bij de Gothia Cup. De Gothia Cup is het grootste jeugdtoernooi ter wereld. Op de drukste dagen worden er wel 1000 wedstrijden op een dag gespeeld verspreid over heel Göteborg.”

Je leert veel van elkaar en soms zit je lekker op het strand

“Doordat de scheidsrechters uit allerlei landen komen, verschillend worden opgeleid en andere ervaringen hebben, zijn er verschillende percepties en andere manieren van fluiten. Je werkt altijd in een trio als team, één fluit en twee assisteren. Dit team rouleert elke wedstrijd. De meeste scheidsrechters zijn van origine geen assistenten en het is fantastisch om te zien hoe ze het doen. Je kijkt naar elkaar en naar hoe andere trio’s het doen en dan bespreek je dat. Je leert er veel van. Het is sowieso heel mooi om bij die toernooien te zijn. Bij het elite deel van het toernooi in Göteborg dat in een groot pop-upstadion plaatsvond, speelde Monterrey uit Mexico tegen Right to Dream. Dat is een grote voetbalacademie uit Ghana waar ook Mohammed Kudus vandaan komt. Dan kijk je naar mensen die écht kunnen voetballen! Daaromheen hebben we natuurlijk vrije tijd en soms zitten we met scheidsrechters uit heel veel landen lekker bij elkaar op het strand! Ik ben nu ook, los van de toernooien, bevriend geraakt met onder andere Engelse en Ierse scheidsrechters.”

Tijdens de kerstvakantie zat ik in Mexico

“Ik vind fluiten bij toernooien in het buitenland leuk en het is een leuke manier om goedkoper vakantie te houden. De reis regel je zelf maar op de locaties is alles geregeld. In de kerstvakantie zat ik in Cancún in Mexico en tijdens het pinksterweekend in Boston. Ik kende de andere scheidsrechters niet voor het toernooi in Boston, maar daarna zijn we met een groepje van zes scheidsrechter uit verschillende landen naar New York gegaan om de stad te verkennen. Bij organisaties zoals Referee Abroad kunnen scheidsrechters zich opgeven voor internationale toernooien. En sowieso, bij je eigen club fluiten, probeer het eens. Dan kom je ermee in aanraking en weet je wat het inhoudt. Ik vind het heel uitdagend om steeds hoger te komen, daarom maak ik nu de overstap naar de senioren. Het opleidingstraject bij de KNVB is goed. In het najaar en het voorjaar zijn er themabijeenkomsten over bijvoorbeeld spelregels of omgaan met weerstand en je doet een spelregeltoets. Je opleiding is aan de hand van een ontwikkelplan dat je zelf opstelt, en in overleg met je begeleider bepaal je wat je (extra) wilt ontwikkelen. Daar let je begeleider ook op. Wat je in elk geval moet hebben of ontwikkelen als scheidsrechter zijn zelfverzekerdheid en het vertrouwen dat je het kunt of dat je het gaat kunnen.”

Bram heeft een mooie filmtip over Björn Kuipers op de dag van de bekerfinale tussen Feyenoord en FC Utrecht. Deze ervaren scheidsrechter weet nog precies wat zijn eerste wedstrijd was en hoe spannend hij dat vond. Mooi contrast met hoe hij nu op het veld staat. In het filmpje zie je dat je, ook als scheidsrechter, nooit alleen staat! Link naar Een dag backstage bij Björn Kuipers.

Word ook scheidsrechter!

Bij PVC sta je ook nooit alleen. We zijn met een leuk team van scheidsrechters, scheidsrechterscoördinator en arbitragecommissie met back-up van het bestuur. Samen zorgen wij voor een omgeving waarin fair-play voorop staat. Iedereen die geïnteresseerd is, nodigen we graag uit om kennis te komen maken. Als je wilt, kun je onder begeleiding van een ervaren scheidsrechter, een wedstrijd fluiten. Wil je daarna verder, dan maken opleiding en begeleiding onderdeel uit van je ontwikkeling als scheidsrechter. Afgelopen seizoen zijn we in gesprek met de SVDU tot een opleidingsplan gekomen waarmee we dit seizoen starten. Meer weten? Mail naar scheidsrechters@pvcvoetbal.nl of loop op een zaterdag langs bij de scheidsrechterscoördinator.